MIND Oproep aan informateur voor behoud vrije artsenkeuze
Voorkom klassenzorg in de ggz
De toegang tot de ggz is al te lang een te groot probleem. Daarom moet alles op alles gezet worden om de zorg die er is, te behouden en beter beschikbaar te maken voor de ruim 1 miljoen mensen die jaarlijks hulp nodig hebben. Ongeveer 11 procent van de ggz wordt niet gecontracteerd door zorgverzekeraars. Deze ongecontracteerde zorg wordt steeds minder vergoed door zorgverzekeraars. Alleen mensen die daarvoor fors kunnen bijbetalen, hebben nog toegang. De ongecontracteerde zorg staat daardoor flink onder druk; goede zorgverleners dreigen de ggz te verlaten. MIND maakt zich hier grote zorgen over en vreest voor nog langere wachtlijsten. In de brief van MIND aan de informateur, in aanvulling op de gezamenlijke brief met de ggz-sector van dinsdag 19 december, vragen we om in het regeerakkoord het behoud van de vrije artsenkeuze op te nemen en maatregelen te nemen om de ggz en informele zorg daarbuiten beter toegankelijk te maken.
Recht op vrije artsenkeuze
In het huidige zorgstelsel met marktwerking bepalen de zorgverzekeraars met wie zij contracten afsluiten. De aanbieders die gecontracteerd worden, zijn niet voor iedereen geschikt of toegankelijk; onder andere vanwege uitsluitingscriteria. Om patiënten toch de mogelijkheid te geven zelf de zorg te regelen die zij nodig hebben, is artikel 13 in de Zorgverzekeringswet opgenomen; de vrije artsenkeuze. Mensen kunnen dan zelf een behandelaar zoeken en bij een restitutiepolis de volledige kosten bij de zorgverzekeraar declareren. De vrije artsenkeuze staat echter onder druk. Begin november werd duidelijk dat nog maar drie verzekeringen een volledige restitutiepolis bieden. Waren het er in 2022 nog 11; in 2023 waren het er nog maar 7 en komend jaar blijven er nog maar 3 restitutiepolissen over. Bij veel naturapolissen dalen de vergoedingen voor niet-gecontracteerde ggz tot slechts 50% van de kosten.
Zoektocht naar passende en beschikbare zorg
Het afgelopen kabinet stuurde aan op contractering van zorg en kwam met het voorstel ‘wet bevorderen zorgcontractering’. Deze voorgestelde wet biedt zorgverzekeraars en het ministerie van VWS de ruimte de vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg verder te verlagen. En dit alles terwijl het juist in de ggz zo belangrijk is dat je zelf op zoek kunt naar een passende behandelaar. De behandelrelatie bepaalt voor een groot deel het succes van therapie. Ook is het zorgaanbod voor bepaalde psychische aandoeningen zo beperkt en nog minder daarvan gecontracteerd, dat mensen niet zonder een restitutiepolis kunnen. Simpelweg omdat ze met zo’n polis een iets grotere kans hebben om toch passende zorg te vinden binnen het beperkte aanbod. Wanneer deze ongecontracteerde zorg voor mensen niet meer te betalen is, zullen aanbieders hun praktijk moeten sluiten. Onlangs, op 18 oktober 2023, stemde vrijwel de gehele oppositie in de Tweede Kamer voor een motie van Fleur Agema om de vrije artsenkeuze te behouden conform artikel 13 en zo klassenzorg te helpen voorkomen. En op 12 december stelden Kamerleden Westerveld en Bushoff Kamervragen over het verdwijnen van de restitutiepolissen. MIND hoopt dat een nieuw kabinet hier gevolg aan gaat geven en pleit ervoor om het behoud van de vrije artsenkeuze in het regeerakkoord op te nemen.
Verbeter toegang tot zorg en steun
Al 23 jaar geleden, in 2000, werden afspraken gemaakt om de wachtlijsten in de ggz aan te pakken. De zogeheten Treeknormen zouden garantie bieden op tijdige zorg. Inmiddels zijn de ellenlange wachtlijsten nog steeds de realiteit. De ggz is ontoegankelijk voor mensen die dringend zorg nodig hebben. Uit onderzoek onder het MIND ggz-panel blijkt dat de helft van de respondenten die na 2021 hulp zocht én daarbij problemen ondervond, de toegang tot één of meerdere behandelingen werd geweigerd. De helft van hen kreeg te horen dat hun problematiek te complex was, een derde hoorde dat er geen passende zorg was. Wat MIND betreft moet er meer passend specialistisch aanbod in de ggz komen, en meer aandacht voor maatschappelijk herstel. Dit vraagt om (domein-overstijgende) financiering van bijvoorbeeld maatregelen om mensen met een psychische aandoening aan werk te helpen, en het uitbreiden van laagdrempelige ggz-steunpunten in de wijk. We zien hiervoor echter een beperkt urgentiegevoel in de politiek en de maatschappij. Dit terwijl het aantal mensen met psychische klachten alleen maar toeneemt. Wij roepen de informateur op om in het regeerakkoord maatregelen op te nemen voor het verbeteren van de toegang tot (specialistische)ggz en het versterken van herstelmogelijkheden in het sociaal domein.
Bron: MIND
Het bericht MIND Oproep aan informateur voor behoud vrije artsenkeuze verscheen eerst op MedicalFacts.nl.
Lees het originele artikel
