Nederlander heeft tot een week nodig om te wennen aan wintertijd
Moe, somber en slecht slapen meest voorkomende ongemakkenIn het laatste weekend van oktober gaat de klok een uur terug. Deze tijd heet ook wel wintertijd. Op 21 december, de kortste dag van het jaar, wordt het rond 08.45 uur licht en gaat de zon onder rond 16.30 uur. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de Nederlanders zich die week weer het hoofd breekt of ze nu een uur langer of korter kunnen slapen. Maar daar blijft het niet bij. Bijna de helft van de Nederlanders heeft in meer of mindere mate last van het ingaan van de wintertijd; ze voelen zich moe, slapen slechter dan normaal of voelen zich somber en niet lekker in hun vel. Een op de twee Nederlanders weet dat juist dit soort klachten veroorzaakt wordt door een ontregelde biologische klok. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste klachten na een paar dagen tot een week wel verdwenen zijn. De biologische klok is dan meestal weer gewend aan de wintertijd. Verrassend is dat meer dan de helft van de Nederlanders (53%) weet dat een ontregelde biologische klok ook iets te maken heeft met depressieve stoornissen.
Het verbaast me dat zoveel Nederlanders weten dat er een relatie bestaat tussen depressie en een ontregelde biologische klok. Depressieve stoornissen vormen een complexe lichamelijke aandoening. Belangrijke lichaamsprocessen, zoals o.a. het slaap-waakritme, zijn ontregeld onder meer door een verstoorde biologische klok. Het ingaan van de wintertijd zorgt voor een lichte ontregeling. Het is dus helemaal niet zo gek dat veel mensen dan last hebben van de genoemde klachten, aldus prof. dr. J.A. den Boer, hoogleraar biologische psychiatrie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het recente inzicht dat met het herstellen van de biologische klok depressieve patiënten geholpen kunnen worden, is van groot belang. Het biedt een nieuwe behandeloptie voor hen en de behandelend artsen. Een verbetering van de slaap is voor deze patiënten erg belangrijk.
Zelfs honden, katten en koeien hebben de “wintertijd-blues”
Uit het genoemde onderzoek blijkt dat ook honden en katten en zelfs koeien op de boerderij ontregeld zijn als de wintertijd ingaat. De Nederlanders die last hebben van het verzetten van de klok geven aan zich vooral minder uitgerust te voelen dan normaal (52%). Ook problemen met slapen is een veelgehoorde klacht: zo wordt 41% vroeger wakker dan normaal en een derde valt moeilijker in slaap. Bijna 1 op de 3 geeft aan niet lekker in het vel te zitten of zich een beetje somber te voelen.
Mensen met een depressie ervaren vaak dezelfde klachten alleen in veel sterkere mate en langdurig. Dat is niet vreemd omdat er in beide gevallen aanwijzingen zijn voor het bestaan van een ontregeling van de biologische klok. Van de mensen met een depressie heeft ongeveer 80% problemen met slapen. Ze slapen moeilijk in of worden heel vroeg wakker en kunnen dan niet meer slapen en overdag voelen ze zich suf en lusteloos, aldus prof. Den Boer. Uit onderzoek blijkt dat gedurende de nacht de productie van melatonine bij depressieve mensen veel lager is dan bij niet depressieve mensen. Melatonine is een lichaamseigen stof die een belangrijke rol speelt bij het goed functioneren van de biologische klok en het in stand houden van een goed slaap-waakritme. Het heeft echter geen zin om bij depressie een melatoninepreparaat te nemen. Deze hebben namelijk op zich geen antidepressief effect.
Over depressie en de biologische klok
Negen van de tien mensen met een depressie heeft een ontregelde biologische klok. De biologische klok zorgt ervoor dat een groot aantal essentiele lichaamsprocessen volgens een vast 24-uursritme verloopt.
Deze 24-uursritmes worden ook wel de circadiane ritmes genoemd. Voorbeelden hiervan zijn hormoonspiegels, schommelingen in de lichaamstemperatuur en de slaap-waakcyclus. Wetenschappelijk onderzoek heeft belangrijke symptomen van depressie in verband gebracht met verstoringen in deze circadiane ritmes. Dit inzicht heeft een nieuwe kijk op de behandeling van depressie opgeleverd, waarbij een behandeling direct gericht op het herstellen van de verstoorde circadiane ritmes een belangrijke rol speelt.
In Nederland lijden naar schatting ongeveer 850.000 mensen aan een vorm van depressie
Het bericht Nederlander heeft tot een week nodig om te wennen aan wintertijd verscheen eerst op MedicalFacts.nl.
Lees het originele artikel
